چطور بهتر ياد بگيريم؟ چطور بهتر ياد بدهيم
براي بهبود وضعيت حافظه و کاستن از ميزان فراموشي بايد مطالب يادگيري را به صورت معني‌دار آموخت و محتواي حافظه خود را سازمان داد. اين کار را با اين راه ها مي توانيد انجام دهيد:
1- سامان‌دهي: يکي از مشکلات عمده در راه يادگيري از عوامل فراموشي، جابه‌جايي اطلاعات و قاطي شدن اطلاعات در يکديگر است. در صورت تنظيم و سازماندهي اطلاعات، اين عامل مخرب از بين رفته و حافظه انسجام کافي پيدا مي‌کند. در ضمن مي توان با تلاش اندکي، ميزان بسيار زيادي اطلاعات را از حافظه به دست آورد.
2- استفاده از واسطه‌ها: يک راه براي معنا بخشيدن به مطالب ظاهراً بي‌معنا استفاده از واسطه ها يا ميانجي‌هاست.
3- ساخت سلسله‌مراتبي مطالب: عناصر يا تکاليف يادگيري را مي توان به صورت يک سلسله مراتب از ساده به دشوار مرتب کرد به نحوي که يادگيري هر عنصر يا تکليف به يادگيري تکاليف ديگر مربوط باشد. فايده اين عمل اين است که يادگيرنده، يادگيري خود را با مطالب ساده آغاز مي کند و با يادگيري هر مطلب پيش‌نياز براي يادگيري مطالب بعدي آمادگي کسب مي‌کند. وجود پيش‌نياز يادگيري براي هر مطلب تازه آن مطلب را به حالت آشنا و معني‌دار براي يادگيرنده در مي آورد.
- الگوي يادگيري فعال: با استفاده از اين الگو مي‌توان يادداري مطالب آموخته‌شده را طولاني‌تر کرد. چنين فعاليتي باعث خواهد شد که ارتباط‌هاي بيشتري بين مطالب آموختني برقرار شود که به اين طريق آنها بهتر رمزگرداني خواهند شد. شيوه‌هاي اين بخش عبارتند از:
الف) يادگيري بخش بخش: منظور از اين روش اين است که مطالب زياد به بخش‌هاي کوچکتري تقسيم شود چرا که با اين روش قسمت‌هاي قبلي مطالب در تسلط آموخته مي‌شوند و يادگيرنده پس از يادگيري هر قسمت به سراغ قسمت بعدي خواهد رفت.
ب) تکرارآموزي: براي مقابله با مشکل فراموشي از فرد خواسته مي شود که مطالب آموخته‌شده را تکرار کند. بدين طريق اطلاعات بيشتر تثبيت خواهند شد.
ج) تمرين و مرور ذهني: مرور ذهني به تکرار بخش کوچکي از اطلاعات گفته مي شود که بلافاصله بعد از رسيدن آن به حافظه کوتاه‌مدت صورت مي گيرد و باعث باقي ماندن اطلاعات در حافظه کوتاه مدت مي‌شود.
5- بسط اطلاعات: در بسط دادن مطالب، به اطلاعات تازه و نو، از طريق ربط دادن آنها به اطلاعات حافظه درازمدت، معني مي‌بخشيم، براي اين کار لازم است به روابط منطقي بين مواد و مطالب توجه کنيد و مواد و محتواي مطالب را به تجربيات خود ربط دهيد. اطلاعات و ايدههاي کلي را در ذهن خود ترسيم کنيد و ايدههاي جديد را به مطالب از قبل دانسته خود ربط دهيد و وقايع را در ذهن تان ببينيد و بشنويد.
6- تدابير ياديار: تکنيک‌هايي که به ما، در به ياد آوردن آنچه حفظ کرده‌ايم کمک مي‌کند تدابير يا وسايل ياديار ناميده مي‌شوند. در تکنيک‌هاي تدابير ياديار از تصويرسازي ذهني استفاده فراواني به عمل مي‌آيد. اين شيوه‌ها عبارتند از:
الف) تصويرسازي ذهني: در هنگام خواندن مطالب سعي کنيد تصوير ذهني از آن براي خود بسازيد و در صورت امکان عملا آن را انجام دهيد. اگر بتوانيد تصاوير مطالب خوانده شده را در ذهن ايجاد کنيد، خيلي راحت تر مي توانيد آنها را به خاطر بسپاريد.
ب) روش قافيه‌سازي: در اين شيوه بايد به طور آهنگين و با استفاده از مواد و مطالب آموزشي، وزن و راه‌هاي مقابله با فراموشي و بهسازي حافظه چهار آهنگ خاصي به آنها ببخشيد و به اين طريق يادگيري و يادآوري آنها را آسان تر سازيد.
ج) روش مکان‌يابي: در اين شيوه بايد به هنگام يادآوري مطالب، مکان اشيا را در ذهن مجسم کنيد. مکان‌هاي انتخاب شده بايد برايتان کاملا آشنا باشند تا يادآوري آنها به سهولت انجام گيرد.
د) روش کلمه‌آويز: بدين منظور فرد بايد فهرستي از کلمات هم‌وزن و قافيه را حفظ کند و پس از آن بين کلمات فهرست و موادي که مي‌خواهد آنها را به حافظه بسپارد ارتباط برقرار کند.
ه) روش کلمه کليد: در اين روش با استفاده از يک کلمه آشنا، دو کلمه را به هم ربط داده و آنان را به طور معنادار به حافظه بسپاريد، براي يادگيري زبان هاي خارجي اين شيوه بسيار مفيد است.
ي) روش تقطيع: با استفاده از اين روش مي توان اطلاعات را به واحدهاي کوچک تقسيم بندي کرد. مثلا براي به ياد سپردن يک عدد ۱۲ رقمي مي‌توان آن را به سه دسته چهار رقمي تقسيم کرد.
و) روش داستان‌سازي براي خود: اگر يک فهرست از مواد غير مربوط به هم داشته باشيد و بخواهيد آنها را حفظ کرده و بعدا به خاطر بياوريد مي‌توانيد براي پيوند دادن بين مواد فهرست از روش داستان‌سازي استفاده کنيد.
دانلود آزمون جامع و جمع بندی زیست شناسی
دانلود رایگان مجموعه امتحان نهایی های 10 سال اخیر